Gebrandschilderd glas-in-lood-raam van de pottenbakker, h. 205 cm, 1923 (coll. Righard Atsma)

De nieuwbouw van Goedewaagen van 1909 aan het Jaagpad werd nadien diverse malen van uitbreidingen voorzien. In 1923 werden de pijpenmakerij en de pottenbakkerij van De Star uitgebreid met de productielijn van de Amsterdamse Plateel- en Tegelbakkerij De Distel. Met die aankoop kwam ook de alleskunner Willem Hendrik van Norden naar Gouda om daar het kunstatelier te gaan leiden. Aan Van Norden wordt ook de productie van een 205 cm hoog glas-in-lood-raam togeschreven met een allegorische voorstelling van de pottenbakker. Dat raam is in april 2016 gerestaureerd door Henry Duijvestijn.

Goedewaagen-Distel, proeftableau naar ontwerp van Lion Cachet, 1927-28, h. 188 cm; coll. Righard Atsma

Als keramisch ontwerper beleefde Carel Adolph Lion Cachet zijn belangrijkste scheppingsperiode van 1927 tot 1931. In nauwe samenwerking met Willem Hendrik van Norden en glazuurspecialist Dirk Abraham Goedewaagen ontwikkelde Lion Cachet als interieur-architect voor de grote passagiersschepen van de Amsterdamse rederijen van de Maatschappij ‘Nederland’, de KPM en de Java-China-Japan-Lijn verrassende monumentale ontwerpen voor de eerste-klas accommodaties. Bij Goedewaagen bewaard bleven proeftableaus in de nieuwe goud-decor techniek Akanthus.

Goedewaagen, tegeltableau, 50 jaar Watermaatschappij Gouda, ontwerp Dick Kikkert, uitvoering in sgraffito-techniek met platina-nabrand door W.H. van Norden, 1933 (coll. Patrick en Nicky van Bekkum)

C.D. (Dick) Kikkert was op de HBS in Rotterdam klasgenoot van Dirk Abraham Goe-dewaagen, de jongste zoon van pijpen- en aardewerkfabrikant Aart Goedewaagen I…. Dick Kikkert ging een opleiding volgen aan de Amsterdamse Quellinus-school, die later hernoemd werd als het Instituut voor Kunst- en Nijverheids Onderwijs. Net als veel andere leerlingen van keramiekdocent Bert Nienhuis liep hij stage bij Goedewaagen.

Goedewaagen, Art Déco tegeltableau, ontwerp Dick Kikkert, ca 1933 (coll. Bert-Jan Baas)

Voor Royal Goedewaagen ontwierp de later in Amsterdam werkzame binnenhuisarchitect Dick Kikkert uiteenlopende keramiek. Eén van de meest aansprekende ontwerpen van zijn hand is een Art Déco-tableau dat vanaf ca 1933 behoorde lange tijd tot de collectie van het Kunstatelier Goedewaagen-Distel. Het Keramisch Museum Goedewaagen kreeg in december 2015 dit tableau weer in bruikleen, ditmaal van verzamelaar Bert-Jan Baas.

Goedewaagen, mozaïek, reclametableau Goedewaagen met pottenbakker, ontwerp en uitvoering W.H. van Norden,1933 (coll. Bert-Jan Baas)

Veel nieuwe keramische technieken die eerst bij De Distel en later bij Goede-waagen toegepast werden voor monumentale en murale opdrachten werden vanaf 1911 geïnitieerd door de ‘kunstnijveraar’ Carel Adolph Lion Cachet (Amsterdam 1864 – Vreeland 1945). Hoewel niet direct door schriftelijke bronnen onderbouwd, moet Lion Cachets bewondering voor de in Byzantijnse stijl in de San Vitale van Ravenna in de 6e eeuw na Christus uitgevoerde mozaïeken aan de bron staan van Goedewaagen’s keramische mozaïeken.

Goedewaagen, servies Lotus, 1923; ontwerp Bert Nienhuis (toegeschreven); coll. KMG

De pijpen en grof-aardewerkfabriek Goedewaagen ging zich vanaf 1920 op de productie van gegoten aardewerk richten. Serviezen voor de nieuwe middenstand waren vanaf toen mede het doel. Van diverse keramisten-ontwerpers werden al voor 1940 serviezen in productie genomen; modelleur Jan van Breukelen leverde de meeste ontwerpen aan. Uit eigen collectie brengt het museum een aantal opmerkelijke ontwerpen.

Goedewaagen, spreukendecor Landhuis, 1938-1942

De pijpen en grof-aardewerkfabriek Goedewaagen ging zich vanaf 1920 op de productie van gegoten aardewerk richten. Serviezen voor de nieuwe middenstand waren vanaf toen mede het doel. Van diverse keramisten-ontwerpers werden al voor 1940 serviezen in productie genomen; modelleur Jan van Breukelen leverde de meeste ontwerpen aan. Uit eigen collectie brengt het museum een aantal opmerkelijke ontwerpen.

PZH, testje, kobaltblauw decor 'Oud Breda', ca 1911

De pijpen en grof-aardewerkfabriek Goedewaagen ging zich vanaf 1920 op de productie van gegoten aardewerk richten. Serviezen voor de nieuwe middenstand waren vanaf toen mede het doel. Van diverse keramisten-ontwerpers werden al voor 1940 serviezen in productie genomen; modelleur Jan van Breukelen leverde de meeste ontwerpen aan. Uit eigen collectie brengt het museum een aantal opmerkelijke ontwerpen.

Goedewaagen, vierdelige tegelstrip, 15 x 15 cm per tegel, met speelse citaten naar Miro, Picasso en Der Blaue Reiter, 1953-1955 (coll. Patrick en Nicky van Bekkum)

Volgens de kunsthistorische literatuur is het de Plateelbakkerij Flora die in de keramiekstad Gouda de fakkel van de vernieuwing en daarmee de aansluiting bij de moderne kunst uitdroeg. Niets is minder waar. Bij Goedewaagen sloot Willem Hendrik van Norden al in de oorlogsjaren aan bij de experimenten van voor 1940. Ook de Haagse schilder Chris de Moor droeg vanaf 1949, werkend in het Kunstatelier Goedewaagen-Distel in zijn schilderingen op aardewerk de geest van de New Look uit. Lees meer over Goedewaagen’s Retro-aardewerk.

De Distel, aquarelontwerp van Bert Nienhuis voor tegeltableau, voor mei 1902; tot juli 2012 coll. Royal Goedewaagen

In 1902 kocht Distel-directeur Jac. M. Lob de Amsterdamse tegelfabriek Lotus van de van oorsprong Groninger kunstenaar-ontwerper Bert Nienhuis (1873-1960). Het was een voor Nienhuis uiterst belangrijk jaar. Naar zijn ontwerpen werden aan de Van Eeghenstraat stadvilla’s van monumentale geveltableaus voorzien in de geest van de Duitse Jugendstil. Voor de Leesbibliotheek aan het Rokin – later het gebouw van Sotheby’s Amsterdam – ontwierp hij in bijna tere aquareltinten de floraal geabstraheerde betegeling van schoorsteenmantels, nu te zien in het Nederlands Tegelmuseum. Royal Goedewaagen voerde in opdracht in 1992 een tegeltableau uit naar een symmetrisch aquarelontwerp van Nienhuis van voor de zomer van 1902, dat bij De Distel en later bij Royal Goedewaagen bewaard bleef. De fijne lineaire stilering is nog helemaal in de trant van Nienhuis’ eerdere kraanvogel-tableaus voor de Lotus.